Thứ Tư, 25 tháng 9, 2013

Nga chuyển hướng chính sách thương nghiệp, tranh giành Ukraine.

Do đó, Nga đang chũm tạo ra một cộng đồng kinh tế mở rộng ở khu vực Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS): những hạt nhân cho không gian kinh tế chung từ Lisbon đến Vladivostok trong ngày mai

Nga chuyển hướng chính sách thương mại, giành giật Ukraine

Do ưu tiên khối kinh tế trong các các nước nằm trong đường biên cương của Liên Xô cũ, Nga đã tự vẽ một đường chia cách giữa họ với khu vực thanh bình Dương. Sự tham chiếu mô hình của EU và sự vượt trội của Nga là những đặc điểm của sự hội nhập kinh tế này. Thay vào đó, Kiev đã chọn cách tham gia WTO vào đầu năm 2008, và đàm phán FTA với Hiệp hội thương mại Tự do Châu Âu, Singapore, Canada, EU và Thổ Nhĩ Kỳ.

Ảnh minh họa Sự đổi thay định hướng của Nga xuất hành từ nhiều lý do, trong đó có sự thiếu quan tâm của các doanh nghiệp Nga, sự chậm chạp của các quan chức thương nghiệp, nền kinh tế tại vùng Viễn Đông (thuộc khu vực thanh bình Dương) của Nga yếu kém.

Cuối năm 2011, Ukraine và EU kết thúc thương thuyết Hiệp định kết liên với thành phần mấu chốt là một FTA sâu và toàn diện. Để triển khai chính sách mới, Nga cũng muốn có sự dự của Ukraine, nền kinh tế lớn thứ hai tại khu vực Đông Âu.

Những cảnh báo trên chẳng thể giúp Nga thắng lợi trong cuộc chiến giành lại Ukraine. Theo dự kiến, Liên minh thương chính sẽ trở nên Không gian Kinh tế Đơn nhất – thị trường hàng hóa, dịch vụ, cần lao và vốn chung – vào năm 2015 và sau đó sẽ trở nên Liên minh Kinh tế Á - Âu.

Liên minh thương chính gồm Belarus, Kazakhstan và Nga hình thành từ giữa những năm 1990 với nhân cách là Cộng đồng Kinh tế Á - Âu, và là một trong những vậy tái kết nối các vùng kinh tế thuộc Liên Xô trước đây.

Năm 2011, hầu hết các thành viên của CIS đã ký FTA nhiều bên, thay thế thỏa thuận lỗi thời năm 1994 của khu vực.

Mặc dù được mở rộng thêm với sự dự của Cộng hòa Kyrgyzstan và Tajikistan, liên minh này chỉ tồn tại trên danh nghĩa cho đến tận năm 2010, khi đó Liên minh thương chính ba bên ra đời và đã trì hoãn việc nhập WTO của Nga gần 2 năm. Sự chọn lựa Á - Âu của Nga có những tác động quan trọng đối với chính sách thương mại của nước này ở khu Châu Á – thái hoà Dương.

Tuy nhiên, lý do quan yếu là do Nga có thiên hướng tự coi mình là một nền kinh tế Á - Âu, chứ không phải là nền kinh tế Châu Á – thái hoà Dương hay Châu Âu.

Gần một năm sau khi diễn ra Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Vladivostok, chính sách thương mại của Nga hình như đã quay lưng lại với khu vực Châu Á – thái hoà Dương với việc tả sự dị đồng trong hội thoại thương mại với ASEAN, và trì hoãn thương thảo FTA với New Zealand sau vòng thương thảo chung cuộc vào tháng 7/2012.

Tuy nhiên, FTA kiểu cũ đã không ngăn chặn được các cuộc chiến thương nghiệp giữa hai nước. Trong khi đó, một nghiên cứu na ná vào năm 2012 do nhà băng Phát triển Á - Âu tài trợ, được Nga ủng hộ, dự báo GDP của Ukraine sẽ tăng 6% nếu nước này tham dự Liên minh thương chính Belarus–Kazakhstan–Nga, trái lại sẽ giảm 1,5% nếu nước này ký FTA với EU.

Trước đó, Ukraine cũng ký kết với Nga một FTA kiểu cũ, có hiệu lực từ năm 1994. Moscow đã trả đũa bằng cách đưa ra bản ghi nhớ và tuyên bố chung giữa Ủy ban Kinh tế Á - Âu và Ukraine, trong đó Ukraine tham dự vào quá trình hội nhập Á - Âu với nhân cách quan sát viên tiềm năng.

Sự hội nhập Á - Âu đã đối mặt với thách thức mới khi Armenia và Moldova đã sẵn sàng ký FTA với EU. Do đó, các ứng cử viên cho Liên minh Hải quan khả thi nhất là Cộng hòa Kyrgyzstan và Tajikistan. Putin khẳng định rằng Nga và các đối tác Liên minh Hải quan sẽ coi xét các “biện pháp bảo vệ” nếu Ukraine theo đuổi tự do hóa thương nghiệp với EU.

Nạm giành giật Ukraine Bước vào xây dựng mô hình này, giới hoạch định chính sách Moscow đã nhận thấy sự tham gia của Ukraine, nền kinh tế lớn thứ hai ở Đông Âu, là cấp thiết.

Thậm chí liên minh này cũng đối mặt với những bất ổn do các đối tác không ưng với cách quản lý của Nga và dòng lao động tự do từ các nước CIS hàng xóm tràn vào Nga cũng là một vấn đề.

Ngày 15/5/2013, Ủy ban Châu Âu thông tin rằng hiệp nghị kết liên EU–Ukraine có thể được ký tại Hội nghị thượng đỉnh Đối tác Phía Đông diễn ra tại Vilnius vào tháng 11/2013.

Chính sách thương mại của Nga nghe đâu đã “quay lưng lại” với khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Nguyễn Nam (Theo EAF). Sau đó găng tay thương nghiệp đỉnh điểm tại biên thuỳ Nga - Ukraine khi Hải quan Nga soát nghiêm nhặt quờ quạng các mặt hàng xuất khẩu của Ukraine.

Hiệp nghị trên được dự báo sẽ giúp nền kinh tế của Ukraine tăng trưởng thêm một lượng tương đương với tăng trưởng kinh tế thông thường trong một năm (5,3%) theo kịch bản FTA sâu.

Tuy nhiên, về phần mình, Ukraine có vẻ không "hứng thú" thúc đẩy hội nhập sâu hơn với Nga. Do không hội nhập kinh tế với khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, Nga sẽ có ít chọn lọc hơn khi theo đuổi các mục tiêu kinh tế của họ ở khu vực này.

Những diễn biến gần đây xung quanh vấn đề Ukraine và việc sử dụng các biện pháp chính sách thương nghiệp nghiêm ngặt như là công cụ chính sách đối ngoại cũng gửi đi những thông điệp bất lợi tới những đối tác thương nghiệp của Nga tại Châu Á – thái hoà Dương. Sergey Glaziev, cựu chủ toạ Ủy ban Liên minh Hải quan và hiện nay là cố vấn hội nhập kinh tế Á - Âu của Putin, giải thích rằng Cơ quan thương chính Liên bang Nga đã tiến hành hoạt động ngăn ngừa để phản ứng lại việc Ukraine có ý định ký hiệp nghị kết liên với EU, điều mà ông cho là bước đi “tự sát”.