Cuốn sách trước hết xuất bản, là thơ - đô thị tháng Tư (1984, in chung với Lê Thị Kim, NXB Tác phẩm mới)
Thành phố, tình yêu và nỗi nhớ viết năm 1979, lúc xảy ra chiến tranh biên giới Tây Nam, là bài thơ 4 chữ 40 câu, trong tập thơ riêng đầu tay Đầu Xuân ra sông giặt áo (1986), năm tôi về công tác tại báo Sài Gòn giải phóng đến nay.
Rofdesvensky (1932 - 1994)? Tôi thích cuốn Hoàng tử bé của S. Tiểu thuyết Ngồi khóc trên cây đã bổ sung mảng này. Tôi yêu thơ và chất thơ, hài hước. Tác phẩm trước tiên của tôi được in, là bài thơ Xa lạ, tập san Văn, Sài Gòn 1971. Ông trẻ lâu, chắc do viết nhiều cho tuổi trẻ và cả đời sống no đủ nữa.
Tôi vẫn tìm ký ức và mắt sáng lên, khi thấy xe bán rong tủ kính bánh tai heo và hàng trái cây có thị, thứ quả mà gần 20 năm, tôi mới thấy lại ở chợ Sài Gòn, thứ chỉ để chơi, để xuýt xoa mùi thơm. Tác phẩm đoạt giải ASEAN của ông là câu thơ của thi sĩ Nga R. Bàn tay cầm cuốc, cầm leng (dụng cụ có lưỡi cong dài hơn xẻng, để bẩy đất) ròng rã. Chàng sinh viên gày còm mộng mơ gò lưng đạp xích-lô để có tiền hoàn thành năm cuối đại học.
Tôi sử dụng cả ba. Lệ các nhà thơ bị “quên”, chịu đựng thành quen. Thật thích thú, khi sách Kính vạn hoa 45 tập, xuất bản từng tuần năm 2002 như một hiện trường kỳ khu của văn chương Việt Nam, lại tái xuất đa dạng với các “phiên chế” sáng tạo chỉ có ở Nguyễn Nhật Ánh! Kính vạn hoa ( KVH) viết từ năm 1995 đến 2002. Quán có phong cách châu Âu, do em rể của vợ tôi, KTS người Ý Dietro Franchi thiết kế, kề bên quán Đo Đo từ tháng 3-2013.
Xin cảm ơn ông với cuộc nói chuyện đầy thú vị! VI THÙY LINH (Thực hiện).
” Khi viết xong truyện, tôi đang băn khoăn nhan đề, thì đọc bài thơ của Robert Rofdesvensky do Thái Bá Tân dịch, tôi lấy câu hay nhất làm tựa truyện và in bít tất bài ở cuối sách (đã cảm ơn và gửi nhuận bút dịch giả).
Địa chỉ email của ông: le petit prince do ông mê nhà văn phi công Saint Exupéry (1900 - 1944) với tác phẩm lừng danh Hoàng tử bé (1943). Tôi đã dịch thơ của R. Nghĩa là bàn tay nhà văn không chỉ cầm bút? Mà từng cần lao nặng. Năm 2012, truyện Cô gái đến từ bữa qua do TS Maxim Syunnerberg tại Học viện Á Phi thuộc Đại học Moscow State dịch, biên soạn được xuất bản và thành giáo trình dạy tiếng Việt trong trường đại học ở Nga, xuất phát từ việc ông đã tìm thấy tác phẩm của tôi trên mạng năm 2002.
Sách bán chạy, Nguyễn Nhật Ánh còn ”ăn ảnh”: da trắng, cằm chẻ, má lúm đồng tiền, răng khểnh bên trái? Viết “ăn khách”, dung nhan “ăn ảnh”, may mắn nhỉ? Những nhân tố bạn liệt kê về ngoại hình tôi, đủ nguyên tố thành “giai nhân” đấy! (cười tít sau cặp kính cận 4o). Mở quán vì nhu cầu độc giả muốn gặp gỡ, chụp ảnh, xin chữ ký nhà văn, cho người Quảng Nam xa xứ; cho ai muốn thưởng thức món ngon của đất Quảng Nam, cả vật chất lẫn tinh thần.
Tôi ở Sài Gòn tròn 40 năm, các lứa công dân đô thị thuộc bài hát này, là niềm vui. Ông đã là một nhà văn thành công, còn điều gì chưa làm được? Có hai lần chưa chấp nhận với những gì đã viết và đang hoàn thiện, bổ sung.
Năm 1978, chúng tôi chuyển sang đào kênh Trần Quang Cơ, theo chỉ đạo của ông Võ Văn Kiệt. Năm 1976, tôi một mình từ Quảng Nam vô Sài Gòn học khoa Văn, Đại học Sư phạm.
Tagore, khi là Anh Bồ Câu: “ Để những ai nhìn đời toàn hóc búa /Còn cơ may trông thấy được hoa hồng ”,hay Kahlil Gibran: “Cảm ơn đời mỗi ban mai thức dậy / Ta được thêm ngày nữa để thương xót. Mấy thập niên qua, chỉ Nguyễn Nhật Ánh đủ sức đáp ứng liên tục nhu cầu độc giả hoa niên và có sách “át” truyện nhí nhố nhập khẩu.
Về ý thức, phong cách quán, tiệm sách lẫn tác phẩm của ông đã vượt qua tính địa phương.
Exupéry. Tôi đi thanh niên xung phong (1977 - 1982), đào kênh ở Củ Chi. Năm 2007, tôi viết tiếp tập 46 theo nhu cầu độc giả, in dài kỳ hằng ngày trên báo Thanh niên và năm 2012, Công ty KVH ra đời, chức năng in sách, kinh dinh văn hóa, văn hóa phẩm.
Ảnh: NGUYỄN TRƯỜNG HUY Ông khởi nghiệp bằng thơ và vẫn đưa thơ vào truyện, trong thoại các nhân vật, kể cả “dịch thơ tình” của mèo Gấu tặng Áo Hoa (cô nương mèo) trong truyện Có hai con mèo ngồi bên cửa sổ (4-2012).
Mỗi tuần, vào chiều thứ tư, tôi đến đây ngồi ăn uống cùng các bằng hữu, nhân tiện lúc đó có độc giả mua sách, xin chữ ký, là ký liền. Hai, đưa các chiêm nghiệm, trải nghiệm của chính tác giả vào tác phẩm. Năm 2010, tôi sang Thái-lan nhận giải văn học ASEAN, song song giao lưu trên kênh TV Mango, gặp gỡ công chúng, khi Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ ra mắt và tọa đàm tại hội sở Bộ Ngoại giao và Đại học Chulalongkorn, Bangkok, do TS Montira Rato dịch, NXB Nanmee Books phát hành.
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đang tặng chữ ký cho người ái mộ tại tiệm Kính vạn hoa,với tiểu thuyết mới nhất Ngồi khóc trên cây. Ông có buồn khi Thành phố, tình và nỗi nhớ (bài hát phổ thơ của ông) được hát, thuộc khắp nơi mà ít khi người ta giới thiệu tác giả thơ? Bài thơ tạo hứng khởi để nhạc sĩ làm nhạc, nhưng không phải ai cũng quý trọng bản quyền.
“Vỉa” tuổi thơ, ký ức quê nhà của ông nhiều quá, như thứ “vốn sinh lãi” liên tục? nguyên của nhà văn thường từ ba nguồn: ký ức; sự quan sát, trải nghiệm, óc tưởng tượng - hư cấu. Tôi có thể “bay” tới tuổi thơ bằng cánh tàu bay giấy, hoặc chính những dòng chữ của tôi, viết bằng máy chữ (nay trưng bày ở hiệu sách) hay trên máy tính Samsung bây giờ, thậm chí có lúc đang cảm hứng, ghi lại ý tưởng bằng Iphone 4.
Cũng chỉ Chuyện xứ Lang Biang tự tín “đấu” về sức bán với Harry Potter. Tháng 12-2009, tôi đến Thụy Điển dự Tuần lễ sách Thiếu nhi hằng năm của Thư viện quốc tế Stockholm. Tác phẩm đầu in sau 1975, là bài thơ Quê nhà, báo Văn nghệ phóng thích. Dù viết dung lượng ở mức tiểu thuyết, tôi vẫn quen gọi là “truyện dài”. Tôi là Bêtô (2007), Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ (2008), Lá nằm trong lá (2011), mới miêu tả một phần.
Đây (cầm kính lên, nheo mắt) nhòm qua ống kính, lắc tay, sau mỗi lần lắc, lại có bông hoa khác nhau. Bổn phận hay sứ mệnh của nhà văn quan yếu nhất là gì, thưa ông? Tác phẩm tiếp theo của ông? Mỗi dân tộc đều có treo một quả chuông trước cửa sổ tâm hồn của mình.
Tôi không phong túc từ đầu, đã khó nhọc nhiều. Tôi học tiếng Pháp, Anh lúc nhỏ, nay vẫn dùng được. Nhà văn có sứ mạng phải rung những quả chuông đó lên, bằng văn học. Hai tập tản văn của ông Người Quảng đi ăn mì Quảng (2005), Sương khói quê nhà (2012) đầy tự tình quê hương.
Một, đưa nhiều thiên nhiên, muông thú vào truyện thêm nữa. Nhớ quê, năm 1998, tôi mở quán ở phố Nguyễn Hữu Cầu (gần chợ Tân Định) rồi dịch chuyển ba nơi trong quận 1; đến năm 2000 về 10/14C Lương Hữu Khánh này.
Có nhà văn nói, khi đã phá hoang đến tuổi thơ, Tức là chuẩn bị “giải nghệ” vì vùng linh nghiệm ấy là “lá bài cuối cùng”. Ông luôn hoài niệm và truyền bá cho Quảng Nam đủ thứ: ẩm thực tại quán Đo Đo - tên làng nơi ông sinh ra và cả phương ngữ Quảng cố ý dùng trong tất tật các truyện? Tôi chào đời ngày 7-5-1955 tại làng Đo Đo, xã Bình Quế, huyện thái bình, học tiểu học ở quê, lên 9 tuổi ra sống và học tại thị trấn Hà Lam, mỗi dịp nghỉ hè, lại về làng Đo Đo cách 25 km.
Tôi đang viết truyện 50 chương về loài vật, đã xong 10 chương, dự định ra mắt đầu 2014.
Hoài niệm đẹp đẽ chính là cách diễn đạt niềm yêu cuộc sống phía trước. Trồng tre, trúc, chuối trước cửa, song cách bài trí của tiệm khá châu Âu. Đoạn đường nhà tôi ở, trước 1975 tên là Đồng Khánh, nay chỉ còn là nhà hàng và tiệm bánh mang tên này, đường đã đổi thành Trần Hưng Đạo. Ai yêu tự nhiên muông thú, sẽ biết yêu con người, là người tốt, đàng hoàng.
Công ty do vợ tôi, Trần Thị Tiếng Thu giám đốc, con gái Nguyễn Nhật Quỳnh Anh là phó. Ông coi kính vạn hoa là trò chơi tuyệt nhất mà người ta sáng tạo cho trẻ con, đến mức đặt cho bộ truyện kỷ lục và tên công ty nữa? Đâu chỉ cho trẻ em, tôi đến giờ vẫn thích xem kính vạn hoa.
Truyện của Nguyễn Nhật Ánh dịch ở nhiều nước, xin nhà văn cho biết rõ hơn? Năm 2004, Mắt biếc được dịch giả Kato Sakae dịch, NXB Terrainc Nhật phát hành.
Điều này hoàn toàn sai với Nguyễn Nhật Ánh. Ngoài sách của tôi, còn có sách của các tác giả khác. Cần gì “xin vé đi tuổi thơ”, khi chính ông là người lái tàu của chính mình, tàu đa dạng: tàu hỏa, tàu biển, phi cơ.
